Megabatterijen krijgen vaste plek stroomnet

Megabatterijen krijgen eindelijk een vaste plek in het Nederlandse stroomnet

In heel Nederland verrijzen de komende jaren grote energieopslagprojecten die een cruciale rol gaan spelen in onze energietransitie. Deze zogenaamde megabatterijen kunnen tijdelijke pieken in stroomvraag en aanbod opvangen en zo helpen de overbelasting van het elektriciteitsnet te verminderen.

Tot voor kort was het nog onduidelijk hoe zulke grootschalige batterijen in het stroomnet mochten worden opgenomen, maar dankzij nieuwe contractvormen en duidelijke afspraken tussen netbeheerders en exploitanten komt daar nu verandering in.

Waarom megabatterijen onmisbaar zijn

Ons energiesysteem verandert snel. Zonnepanelen en windmolens leveren schone stroom, maar niet altijd op het juiste moment. De zon schijnt vooral overdag, terwijl de meeste huishoudens ’s avonds het meeste verbruiken. Daardoor ontstaan pieken op het net, periodes waarin er te veel of juist te weinig stroom beschikbaar is.

Megabatterijen kunnen dit probleem oplossen door energie tijdelijk op te slaan. Ze laden wanneer er veel aanbod is en leveren terug als de vraag stijgt. Zo helpen ze het net stabiel te houden, voorkomen ze verspilling van duurzame energie en verminderen ze de noodzaak om het elektriciteitsnet verder te verzwaren.

Een voorbeeld is de Engie-batterij bij de Maximacentrale in Lelystad, een installatie van 35 megawatt en 100 megawattuur, genoeg om 35.000 huishoudens bijna drie uur van stroom te voorzien. Ook elders in Nederland zijn grote projecten in aanbouw, zoals FlevoBESS in Dronten (31 MW/126 MWh) en een batterij van Return in Vlissingen van maar liefst 364 MW/1.457 MWh.

Nieuwe spelregels voor energieopslag

De snelle groei van batterijen vroeg om nieuwe afspraken. Eerder liepen exploitanten tegen hoge netwerkkosten aan, omdat batterijen zowel stroom kunnen afnemen als terugleveren. Dat maakte het verdienmodel lastig.

Sinds 2024 zijn echter nieuwe contractvormen ingevoerd, zoals het Tijdsduurgebonden transportrecht (TDTR) en het Tijdsblokgebonden transportrecht (TBTR). Hiermee mogen batterijen tijdelijk minder netcapaciteit gebruiken tijdens piekuren – in ruil voor een forse korting op de transportkosten.

Deze aanpak biedt een win-winsituatie:

• Netbeheerders kunnen het net beter benutten zonder extra belasting.

• Exploitanten krijgen een gezonder verdienmodel.

• De maatschappelijke capaciteit op het net neemt toe, waardoor ook andere bedrijven sneller aangesloten kunnen worden.

Een praktijkvoorbeeld is te zien in Zeeland: dankzij een nieuw TDTR-contract bij een batterijproject in Vlissingen konden 61 bedrijven van de wachtlijst alsnog een aansluiting krijgen.

De batterijmarkt komt op stoom

Volgens branchevereniging Energy Storage NL groeit de totale opslagcapaciteit in Nederland van 1 gigawattuur in 2024 naar ruim 15 gigawattuur in 2027. Dat betekent dat Nederland eindelijk opschaalt naar een volwassen batterijmarkt, vergelijkbaar met Duitsland en België.

Toch blijft er werk aan de winkel. In Nederland liggen de transporttarieven nog relatief hoog en is er nog geen langetermijnvisie op waar opslag het meest nodig is. Bedrijven zoals Return en Engie pleiten daarom voor duidelijker beleid en snellere procedures.

De toekomst van energieopslag

De komende jaren zal opslag een onmisbaar onderdeel worden van het energiesysteem. Megabatterijen vangen de korte pieken op, terwijl de focus richting 2035 steeds meer zal liggen op langdurige energieopslag systemen die dagen of zelfs weken energie kunnen bewaren.

Bij Hommersen Energy Solutions volgen we deze ontwikkelingen op de voet. Batterijen, of ze nu groot of klein zijn, spelen een sleutelrol in de energietransitie. Ook particuliere thuisbatterijen dragen bij aan een stabieler net en helpen consumenten hun eigen zonnestroom optimaal te benutten.

Wilt u weten hoe u zelf kunt profiteren van slimme energieopslag?